Wyzwanie, z którym się mierzymy, to zmniejszenie aktywności rynkowej będące efektem globalnego spowolnienia gospodarczego. Może to skłaniać przedsiębiorców do szukania oszczędności, w tym wyboru tańszych i bardziej tradycyjnych metod transportu.

Jednak jak pokazuje historia, to właśnie w trudne czasy bywają dla wielu branż i firm okresami dynamicznego rozwoju. Rozwiązaniem przyczyniającym się do optymalizacji kosztów logistycznych ma szansę okazać się transport intermodalny.

Zatem pojawia się pytanie, czy recesja rzeczywiście zatrzyma rozwój transportu intermodalnego w Polsce, czy wręcz przeciwnie, będzie stanowić okazję do dalszego rozwoju?

Transport intermodalny w Polsce

Transport intermodalny to system przewozu, który wykorzystuje różne rodzaje transportu: drogowy, kolejowy, morski, lotniczy. W Polsce rozwijał się dynamicznie w ciągu ostatnich kilku lat. Wprawdzie wciąż stanowi niedużą część rynku w porównaniu do Europy Zachodniej, ale w ostatnich latach rośnie zainteresowanie tym modelem, głównie ze względu na korzyści ekonomiczne i ekologiczne. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego, w latach 2010-2020 liczba przewiezionych ton towarów w transporcie intermodalnym wzrosła w Polsce o ponad 50%. W 2020 roku przewieziono ponad 3,3 mln ton towarów, co stanowiło około 2% wszystkich przewozów towarowych w kraju.¹

Przedsiębiorstwa wybierają ten sposób przewozu ze względu na jego efektywność, zrównoważony charakter i zdolność do radzenia sobie z wyzwaniami związanymi z ekologią. Popyt sprawia, że firmy logistyczne coraz chętniej inwestują w infrastrukturę intermodalną np. terminale przeładunkowe czy systemy do zarządzania transportem intermodalnym.

Recesja a transport intermodalny

Trudności z jakimi borykamy się w ostatnim czasie są objawy rececji: malejąca konsumpcja i produkcja, które naturalnie prowadzą do spadku popytu na usługi transportowe. Skutkiem tego konkurencja w branży transportowej jest coraz większa, co może prowadzić do obniżania cen usług transportowych i wyniszczającej branżę konkurencji cenowej. Taka sytuacja może negatywnie wpłynąć na rentowność wielu firm transportowych.

Problemem jest też niestabilność rynków i związana z tym dostępność kapitału na rozwijanie floty i inwestycje w nowe technologie. Bariery finansowe mogą negatywnie wpłynąć na rozbudowę infrastruktury transportu intermodalnego. Wyzwaniem staje się też zarządzanie łańcuchem dostaw. Jest on bardziej skomplikowany niż w przypadku tradycyjnych modeli, a firmy muszą ostrożniej planować i kontrolować koszty transportu.

Według raportu GUS z 2022 roku Polska posiadała łącznie 35 aktywnych terminali intermodalnych, w tym 4 obsługujące przesyłki morze-kolej, morze-droga (terminale morskie) oraz 31 obsługujących przesyłki kolej-droga (terminale lądowe). W terminalach intermodalnych przeładowano łącznie 84,2 mln ton ładunków skonteneryzowanych, co stanowi wzrost o 2,7% w porównaniu z rokiem poprzednim.²

Natomiast Urząd Transportu Kolejowego, podaje, że od stycznia do marca 2023 roku kolejowi przewoźnicy w ramach transportu intermodalnego przewieźli 5,8 mln ton ładunków, co stanowi blisko 625 tys. TEU. W analogicznym okresie w 2022 roku kolejowe przewozy intermodalne wyniosły 6,6 mln ton, co oznacza spadek tonażu o ponad 12%. Nieznacznie mniejszy, ponad 11% spadek, nastąpił w zakresie liczby przewożonych kontenerów.³

Potencjał transportu intermodalnego

Dane może nie są zbyt optymistyczne, jednak, niezależnie od spadków, transport intermodalny w Polsce ma potencjał.

Istotnym aspektem jest położenie naszego kraju. Polska jest ważnym punktem przeładunkowym na trasach handlowych między zachodem, a wschodem Europy oraz na odcinku północ – południe łączącym Skandynawię i państwa Bałtyckie z Bałkanami i Turcją. Pozwala to na realizowanie przewozów międzynarodowych nawet w czasach spowolnienia gospodarczego.

W dalszym ciągu w kraju inwestuje się w infrastrukturę, co może sprawić, że sektor ten będzie bardziej odporny na recesję. Inwestycje w kolej, porty morskie czy drogi tworzą nowe połączenia między różnymi rodzajami transportu i z całą pewnością przyczyniają się do rozwoju transportu intermodalnego. Plusem jest też to, że transport intermodalny jest bardziej elastyczny niż inne formy transportu. Może dostosować się do zmieniających się warunków rynkowych, zmniejszając koszty operacyjne w razie potrzeby.

Redukcja emisji gazów cieplarnianych i zmniejszenie negatywnego wpływu na środowisko to cele, które są istotne nawet w czasach recesji. Transport intermodalny jest zdecydowanie bardziej ekologiczny niż transport drogowy, a co za tym idzie, przyciąga firmy dbające o zrównoważony rozwój. Tutaj zdecydowanie pomocna będzie edukacja i promocja transportu intermodalnego. Edukacja może pomóc w przełamaniu oporu wobec zmian i przekonaniu firm, że transport intermodalny może być efektywną strategią na trudne czasy.

Nuta nadziei

Reasumując, recesja gospodarcza wpływa negatywnie na wiele sektorów. Jednak transport intermodalny w Polsce ma pewne cechy, które mogą pomóc mu przetrwać. Elastyczność, proekologiczny charakter i rozwijająca się infrastruktura pozwalają na atrakcyjną alternatywą dla firm logistycznych w poszukiwaniu efektywnych rozwiązań transportowych.

W związku z tym, choć recesja stwarza pewne wyzwania, nie jest to jednoznaczne, że zatrzyma rozwój transportu intermodalnego w Polsce. Może być wręcz okazją do dalszego wzrostu i rozwoju innowacji w tym sektorze.

1. https://www.globkurier.pl/aktualnosci/transport-intermodalny-dlaczego-zyskuje-na-popularnosci-w-2023

2. https://www.gospodarkamorska.pl/transport-intermodalny-w-polsce-2022-dane-z-nowego-raportu-gus-73276

3. https://www.rynekinfrastruktury.pl/wiadomosci/intermodal-i-logistyka/duzy-spadek-przewozow-intermodalnych-86821.html